Νεα Μονή

Νεα Μονή

ΝΕΑ ΜΟΝΗ

Η Νέα Μονή της Χίου, η οποία βρίσκεται σε απόσταση μόλις 12 χιλιομέτρων από την πόλη της Χίου, είναι το παλαιότερο μοναστήρι του νησιού – και ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια στον ελλαδικό χώρο –  που ιδρύθηκε το 1042 μ.Χ. και αφιερώθηκε στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το 1990 ανακηρύχθηκε μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και είναι γνωστό, παγκοσμίως, για τα εξαιρετικής τέχνης ψηφιδωτά του. Τα ψηφιδωτά της Νέας Μονής Χίου αποτελούν ένα από τα τρία κορυφαία σύνολα ψηφιδωτών στον ελλαδικό χώρο κατά τον Μεσαίωνα. Τα άλλα δύο είναι τα ψηφιδωτά της Μονής του Οσίου Λουκά στη Βοιωτία και της Μονής Δαφνίου στην Αττική.

Σύμφωνα με την παράδοση, η μονή κτίσθηκε στο σημείο όπου οι ασκητές Νικήτας, Ιωάννης και Ιωσήφ βρήκαν την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας κρεμασμένη σε ένα κλαδί μυρτιάς. Ο τρείς ασκητές προφήτευσαν ότι ο εξόριστος τότε στη Λέσβο Κωνσταντίνος Μονομάχος θα ανέβαινε στον αυτοκρατορικό θρόνο της Κωνσταντινούπολης και για αυτό τον λόγο ο μετέπειτα αυτοκράτορας τους υποσχέθηκε πλουσιοπάροχη δωρεά ώστε να χτισθεί ο ναός στο σημείο που βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας.  Όταν ο Κωνσταντίνος ο Μονομάχος ανέβηκε στο θρόνο, κράτησε την υπόσχεση του και τότε ανοικοδομήθηκε το Καθολικό της μονής και στη συνέχεια διακοσμήθηκε με ψηφιδωτά. Το 1049 εγκαινιάστηκε ο ναός και οι εργασίες ολοκληρώθηκαν μετά το θάνατο του Μονομάχου το 1055, επί της βασιλείας της Θεοδώρας (1055-1056).

Ο Μονομάχος προίκισε πλουσιοπάροχα το μοναστήρι και του προσέφερε πολλές φορολογικές απαλλαγές και δικαιώματα, τακτική που ακολουθήθηκε και από τους επόμενος αυτοκράτορες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η Νέα Μονή να είναι από τα πιο πλούσια και σημαντικά μοναστήρια έως και την περίοδο της παρακμής του, κατά την Επανάσταση του 1821 και έπειτα.

Το μοναστήρι δοκιμάστηκε από δύο μεγάλες καταστροφές: η μία ήταν η Σφαγή της Χίου του 1822 και η άλλη ο μεγάλος καταστροφικός σεισμός του 1881. Στις σφαγές του 1822 οι Τούρκοι έσφαξαν όλους τους μοναχούς, λεηλάτησαν τα πάντα παίρνοντας για δούλους τα γυναικόπαιδα τα οποία είχαν καταφύγει στο μοναστήρι και τελικά έβαλαν φωτιά και έκαψαν τη Μονή. Το εικόνισμα της Παναγίας υπέστη πολύ μικρές ζημιές κατά την σφαγή αυτή. Κατά τον σεισμό του 1881 γκρεμίστηκε ο τρούλος και κατέρρευσε το καμπαναριό (το οποίο ξαναχτίστηκε το 1900) καθώς  και το μεγαλύτερο μέρος του ναού με αποτέλεσμα να καταστραφούν πάρα πολλά ψηφιδωτά.

Το συγκρότημα της Νέας Μονής  καλύπτει έκταση 17 στρεμμάτων και περιλαμβάνει τον ναό που βρίσκεται στο κεντρικό σημείο του Μοναστηριού ο οποίος ανήκει στον νησιωτικό οκταγωνικό αρχιτεκτονικό τύπο με τρούλο. Τα μοναδικά δείγματα ύπαρξης αυτού του τύπου αρχιτεκτονικής σήμερα βρίσκονται στη Χίο και στην Κύπρο. Περιλαμβάνονται επίσης: ο ναός του Αγίου Παντελεήμονα, το Μουσείο του μοναστηριού καθώς και ο ναός του Τιμίου Σταυρού, στον οποίο βρίσκονται τα εναπομείναντα οστά των μαρτύρων και των μαχόμενων της σφαγής της Χίου. Όλο το συγκρότημα προστατεύεται από πέτρινο περιμετρικό τείχος με γωνιακό πύργο.

Πρόκειται για ένα μνημείο που σίγουρα θα σας εντυπωσιάσει και αξίζει οπωσδήποτε να του αφιερώσετε χρόνο κατά την εκδρομή σας στην κεντρική Χίο συνδυάζοντας το με μια επίσκεψη στα κοντινά χωριά, Αυγώνυμα και Ανάβατος.

Αφήστε μια απάντηση

Your email address will not be published. Required fields are marked *